در نشست جنگ اوکراین از منظر ایران و اروپا مطرح شد

عطش اروپا برای دریافت نفت و گاز طبیعی ایران / جنگ اوکراین ممکن است سالها ادامه یابد

در روز یکشنبه 8 خرداد ماه، معاونت پژوهشی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی، یک نشست علمی بین المللی با محوریت «جنگ اوکراین از منظر ایران و اروپا» با حضور میهمانانی از کشور لهستان برگزار کرد. در این نشست، تعدادی از اساتید برجسته دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی و دانشگاه آزاد اسلامی نیز حضور داشته و ضمن عرض خوش‌آمدگویی به نمایندگان کشور لهستان، موضع آن‌ها نسبت به این مسئله را جویا شدند.

در ابتدای این جلسه، آندرزج استلمچ عضو هیئت علمی دانشگاه پوزنان لهستان، ضمن اشاره به عدم وجود تفاوت‌های فرهنگی و زبانی جدی بین اوکراین و لهستان اظهار کرد: "ما شرایط بد اوکراینی ها و پناهندگان این کشور را درک می کنیم چرا که پیش از این، چنین شرایطی را تجربه کرده‌ایم. مشارکت پناهندگان اوکراینی به رشد اقتصادی لهستان کمک می کند چرا که با کمبود نیروهای کار مواجهیم و مهاجران اوکراینی می توانند به رشد اقتصادی لهستان کمک کنند‌. همچنین لهستان برای حل بحران دو میلیون پناهنده به دنبال کمک مالی اتحادیه اروپاست".

وی همچنین در راستای تشریح اهمیت روابط بین ایران و لهستان و همچنین نیاز این کشور به همکاری اقتصادی با ایران توضیح داد: "ما به دنبال احیای برجام هستیم چرا که روسیه به ما نفت نمی‌دهد و به نفت ایران نیازمندیم؛ به همین جهت می‌خواهیم با ایران همکاری اقتصادی داشته باشیم، اما لهستان به دلیل تحریم‌های آمریکا علیه ایران دچار مشکل است. در حال حاضر نیز قیمت انرژی و بنزین در لهستان به شدت افزایش یافته است. در واقع در صورت رفع تحریم ها، ایران می تواند به اروپا ولهستان گاز طبیعی بفروشد تا این قاره  در حوزه انرژی مستقل تر باشد".

در ادامه، شمک اوزیویچ یکی دیگر از اعضای هیئت علمی این دانشگاه، ضمن شفاف خواندن موضع دولت لهستان نسبت به این جنگ گفت: "ما منازعه بین روسیه و اوکراین را مداخله نمی بینیم. روسیه عمدا می گوید مداخله است ولی ما آن را تهاجمی از سمت این کشور می‌بینیم؛ دقیقا همانطور که در سال ۲۰۰۳ آمریکا به عراق حمله کرد".

اوزیویچ تصریح کرد: "اگر کشوری سیاست همسایه را دوست ندارد دلیل نمی شود به آن کشور حمله کند. ما در لهستان منتقد سیاست خارجی روسیه و دیدگاه پوتین در مورد شرق اروپا هستیم؛ با این حال کشورهای غربی مثل ایتالیا و آلمان، تا حدی پوتین را حمایت و سیاست‌هایش را توجیه کردند ولی ما مثل ایرانی ها تهاجم روسیه و اشغال سرزمین هایمان را در گذشته تجربه کردیم و لذا به روسیه اعتمادی نداریم".

وی در راستای شرایط کنونی پناهندگان اوکراینی در لهستان افزود: "دیدگاه ما این است که این منازعه که ۳ میلیون پناهنده داشته است زودتر تمام شود. البته گفتنی است که هیچ کدام از پناهندگان در چادر نیستند و همگی در مسکن هایی اسکان داده شده اند که حتی معلمان اوکراینی برای دانش آموزان این کشور تدریس می‌کنند. ما همچنین در دانشکده‌هایمان دانشجوی روس و اوکراینی داریم؛ صحبت در کلاس درسی که این دو گروه هستند بسیار دشوار است و همیشه بحث و جدل شکل می گیرد، اما نمی توانیم افراد را به خاطر سیاست دولت‌هایشان مقصر بدانیم. ما از اوکراین و پناهندگانش حمایت نظامی می کنیم چرا که بدون کمک نظامی، نمی توانند از خود دفاع کند".

عضو هیئت علمی دانشگاه پوزنان لهستان این منازعات را بی پایان دانست و توضیح داد: "درگیری ها کماکان در خاورمیانه در جریان است و اگر کسی تصور کند تمام شده است، در مورد سیاست جهانی چیزی نمی داند. امیدوارم این درگیری به سایر مناطق کشیده نشود. من فکر می کنم این نبرد ممکن است سال‌ها ادامه یابد چون هدف روسیه فقط فتح سرزمین نیست. هدف اصلی آنها بی ثبات کردن اوکراین برای نپیوستن به ناتو و اتحادیه اروپا است".

وی همچنین با اشاره به رفتار ایران در جنگ جهانی دوم نسبت به پناه‌جویان لهستانی اظهار کرد: "من پروژه ای در مورد وضعیت پناهندگان لهستانی در ایران و مربوط به جنگ جهانی دوم داشتم. ایرانی ها با پناهندگان لهستانی بسیار مهربان بودند. آنها در زمان جنگ جهانی دوم به ایران آمدند و به اهواز و تهران و اصفهان رفته‌اند. بومیان محلی در اهواز به مزار لهستانی‌ها رسیدگی کردده و به خوبی یادشان را گرامی می‌داشتند. در مشهد هم بازدیدهایی داشتم و پیرزنی لهستانی را دیدم که اوقات خوشی در ایران داشت و با یک مرد ایرانی ازدواج کرده و پس از مرگ همسرش هم در ایران مانده بود".

اوزیویچ در این راستا افزود: "در حال حاضر هم ما همین نگاه را به پناهندگان اوکراینی داریم. ما می خواهیم به همان خوبی که ایران به پناهندگان لهستانی کمک کرد به پناهندگان اوکراینی نیز کمک کنیم. ما در حوزه امنیت و سیاست جهانی مشکلات زیادی داریم ولی بایستی روی همکاری متمرکز شویم".

وی همچنین اتحادیه اروپا را خواستار احیای برجام دانست و تصریح کرد: "شواهد قانع کننده ای برای همکاری وجود دارد و از دید اتحادیه اروپا مهم است که محیط همکاری جویانه باشد. اتحادیه اروپا خواستار احیای برجام و کاسته شدن تنش ها در خاورمیانه است. چون همکاری موضوع مهمی برای بهبود محیط بین المللی است. من در مقالاتم گفته‌ام که لهستان می تواند بین ایران و اتحادیه اروپا نقش میانجی ایفا کند. چون میانجیگری در حوزه برجام شکست خورده است و برای احیای برجام، نیاز به میانجیگری مجدد است".

رادوسلاو فیدلر، از دیگر اساتید دانشگاه پوزنان نیز به بخشی از تاریخچه روابط بین اوکراین و لهستان اشاره کرد و گفت: "در گذشته اوکراین بخشی از لهستان بود که پس از جنگ جهانی اول، اوکراین تلاش کرد مستقل شود و باعث درگیری‌هایی در لهستان هم شد. وقتی آلمان اوکراین را اشغال کرد به آنها قول داد که قلمرویی به آنها بدهد ولی این کار را نکرد. بعد از جنگ جهانی دوم اوکراین بخشی از شوروی شد و لهستان هم تغییر کرد. در واقع پیش از آن لهستان چند ملیتی بود، ولی بعد از جنگ اقلیت های قومی به حاشیه رانده شدند. از ۱۹۹۱ و پس از فروپاشی شوروی، لهستان به سرعت استقلال جمهوری‌های شوروی مانند اوکراین و بلاروس و جمهوری هایزبالتیک را به رسمیت شناخت".

کیهان برزگر، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی نیز در ابتدا لهستان را بزرگترین کشور شرق اروپا با تاریخی طولانی دانست و گفت: "جنگ اوکراین وحشتناک است و ایران آن را محکوم می‌کند چرا که ایران جنگ با عراق و بی ثباتی را تجربه کرده است و به همین علت به شدت به منافعش لطمه خورده است؛ پس ما طبیعتا جنگ اوکراین را هم محکوم می‌کنیم. ایران با کشورهای اروپایی به لحاظ تاریخی مشکلی ندارد و تجربه استعماری با آن‌ها نداشته است. همچنین از لهستان تصویر بدی در ایران  وجود ندارد.ایران حامی روسیه در این جنگ نیست و بی طرف هستیم ".

عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی اظهار کرد: "توسعه ناتو به شرق، تهدید استراتژیک بزرگی برای ایران است. این امر نفوذ ما را در کشورهای همسایه از بین می برد و به افزایش فشار تحریمی علیه ایران می‌انجامد؛ دقیقا کاری که دولت ترامپ آغاز کرد و البته رویکرد دولت بایدن در این زمینه نیز با ترامپ فرقی ندارد. برجام فروپاشیده ولی به این معنی نیست که حتی اگر احیا شود، ایران و آمریکا به یکدیگر نزدیک می‌شوند. حتی عرب‌ها هم نگران افزایش رابطه ایران و آمریکا هستند چرا که به نفعشان نیست".

برزگر در پایان آمریکا را به دنبال حصر فناوری هسته ای دانست و گفت: "با تداوم تحریم، ایران تجارت را به روسیه، چین و همسایه ها محدود می کند و با آمریکا و اروپا تجارت نمی کند. دیدگاه من این است که بی طرفی ایران در جنگ اوکراین، منطبق با منطق تاریخ و جغرافیا است ولی گسترش ناتو تهدید استراتژیک برای ایران است. ایران باید بی طرفی مثبت پیشه کند تا منافع خود را حفظ کند و شاید حتی به سمت همکاری بیشتر با روسیه برود".