محمدرضا کلانترنیستانکی
بررسی تطبیقی بیعت و قرارداد اجتماعی
- دانشجو
- محمدرضا کلانترنیستانکی
- استاد راهنما
- حمید صالحی
- استاد مشاور
- غلامرضا خواجه سروی
- استاد داور
- ابراهیم برزگر
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- تاریخ دفاع
- ۳۰ شهریور ۱۴۰۲
- ساعت دفاع
- چکیده
-
در دوران معاصر ظهور جنبش‌های اسلام‌گرا در عرصه سیاسی و موفقیت برخی از آنان در مشارکت و یا تأسیس یک ساختار قدرت، سبب اهمیت بازخوانی نگرش‌های مختلف اندیشه اسلام سیاسی و تحقیق در مفاهیم بنیادین آن شده است. این مطالعات از دو جهت تأثیر بسیار مهمی دارند. نخست از رهگذر این مطالعه میتوان به درک و شناخت از اشتراکات و تفاوت‌های جریان‌های مختلف اسلام‌گرا در عرصه سیاسی رسید و دوم اینکه میتوان با نگرش مجدد و یا باز تعریف برخی مفاهیم به اصلاح و نوسازی ساختارهای قدرت مبتنی بر اندیشه اسلام سیاسی مبادرت ورزید.
"بیعت" یکی از این مفاهیم بنیادین در اندیشه اسلام سیاسی است که هم در بخش شناخت جنبش‌های اسلامی معاصر و هم در بخش اصلاح ساختار قدرت باتوجه‌به ظرفیت تصویر رابطه دوسویه میان رهبران سیاسی و مردم نقشی اساسی دارد. چنانچه در اندیشه سیاسی غرب نزدیک‌ترین تصویر منسجم از چنین ارتباط دوسویه‌ای میان حاکمان سیاسی و مردم را میتوان در "نظریه قرارداد اجتماعی" جستجو نمود که توانست رکن مهمی در دوره اصلاحات سیاسی قرن هفدهم و هجدهم میلادی و همچنین نقطه تحول نظریه‌های سیاسی محسوب گردد.
از همین رو در پژوهش حاضر ضمن تألیف و جمع‌آوری نگرش‌های مختلف پیرامون مفهوم بیعت با رویکردی توصیفی - تحلیلی، به جهت تصویر بهتر و پویاتر، این مفهوم با نگرش‌های متفاوت نظریه قرارداد اجتماعی به‌صورت تطبیقی مقایسه و نسبت‌سنجی شده است.
- Abstract
- In the contemporary era, the emergence of Islamist movements in the political arena and the success of some of them in participating or establishing a power structure has caused the importance of re-reading different attitudes of political Islam and researching its fundamental concepts. These studies have a very important impact in two ways. First, through this study, it is possible to understand and recognize the commonalities and differences of different Islamist currents in the political arena, and secondly, by re-viewing or redefining some concepts, one can attempt to reform and modernize power structures based on the thought of political Islam. "Allegiance" is one of these fundamental concepts in the thought of political Islam, which plays a fundamental role both in the part of understanding contemporary Islamic movements and in the part of reforming the power structure, considering the capacity of the image of the two-way relationship between political leaders and the people. If in Western political thought, the closest consistent image of such a two-way relationship between political rulers and the people can be found in the "social contract theory", which could be considered an important pillar in the period of political reforms of the ۱۷th and ۱۸th centuries AD, as well as the turning point of political theories. Therefore, in the present research, while compiling and collecting different attitudes about the concept of allegiance with a descriptive-analytical approach, for a better and more dynamic picture, this concept has been comparatively compared and rationed with different attitudes of the social contract theory.